De overheid wil dat zoveel mogelijk mensen uit de auto stappen en de fiets gebruiken. Daarvoor heeft de Staatssecretaris van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu de ambitie uitgesproken om dat bij 200.000 extra forensen voor elkaar te krijgen. Een reiskostenvergoeding voor fietsers is één van de mogelijkheden om fietsen onder werknemers te stimuleren. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gaf MuConsult de opdracht onderzoek te doen naar het effect van kilometervergoedingen voor fietsers.
“Werknemers met fiets kilometervergoeding fietsen significant meer dan werknemers zonder die vergoeding”. Dat stelt Maartje van der Aa, namens MuConsult betrokken bij het onderzoek. Ze legt uit wat in het onderzoek naar effecten van fietsvergoeding precies onderzocht is. Maartje: “Het aanbieden van een reiskostenvergoeding voor fietsers is één van de mogelijkheden om fietsgebruik onder werknemers te stimuleren. Ons onderzoek geeft inzicht in hoeverre de fiets kilometervergoeding nu wordt aangeboden door werkgevers en of werknemers deze vergoeding dan ook gebruiken. En als ze de vergoeding gebruiken, wat is dan het effect van de fiets kilometervergoeding op het fietsgedrag van werknemers?”
De resultaten van het onderzoek waren interessant. “Uit het onderzoek blijkt dat 42% van de werknemers toegang heeft tot een fiets kilometervergoeding bij de werkgever. Dit is duidelijk lager dan een auto of OV-vergoeding”, vertelt Maartje. “Aan de andere kant is de fiets kilometervergoeding qua bedrag vaker hoger dan 19 cent zoals dat het geval is bij de auto of het ov.”
Fietsen stimuleren
Ondanks dat het wordt aangeboden, maken lang niet alle werknemers gebruik van de fiets kilometervergoeding. “Slechts 21% gebruikt de vergoeding”, vertelt Maartje. “Maar er is ook nog een grote groep medewerkers, 47% om precies te zijn, die op fietsafstand van hun werk wonen, maar geen gebruik maken van de vergoeding. Deze groep is dus duidelijk een groep om te stimuleren om meer de fiets te gebruiken.”
Ook het stimuleren van de aanschaf via een werkkostenregeling of een lease fiets/e-bike heeft een groot positief effect op het fietsgedrag. “Als die regelingen worden aangeboden, blijkt dat werknemers er gebruik van maken en dus ook hun gedrag aanpassen en vaker gaan fietsen”, legt Maartje uit.
Voorzieningen op de werklocatie, zoals een douche of kleedruimtes dragen ook duidelijk bij aan het fietsen onder medewerkers. “Als je gefietst hebt naar je werk en je bent bezweet, dan is het fijn als je kunt douchen op je werk. Zijn er kleedkamers en douches aanwezig, dan pakken werknemers veel vaker de fiets.”
“Als een werkgever een gunstig beleid voor de auto aanbiedt, dan heeft dat een sterke negatieve invloed. Hoe gunstiger de regels, hoe minder werknemers op de fiets stappen”, aldus Maartje. “Een algemene reiskostenvergoeding die niet gebonden is aan een specifieke vervoersvorm leidt ook tot minder fietsdagen. Blijkbaar wordt zo’n algemene vergoeding vaker ingezet voor de auto en het OV.”
Verduurzamen
Maartje: “Het onderzoek toont hiermee aan dat werkgevers een bijdrage (kunnen) leveren om het reisgedrag in Nederland te verduurzamen. En dat het dus belangrijk is om de mogelijkheden die er zijn, om via de reiskostenvergoeding de fiets te stimuleren, onder de aandacht te blijven brengen bij zowel werkgevers als werknemers.”
Het rapport Effect werkgeversregelingen op fietsgebruik kun je hier lezen.