Er zit een grens aan groei. Ook op het vlak van mobiliteit gaan we dat merken. Dat zeggen collega’s Michiel Brantjes en Casper Stelling in Trends 2023 van Verkeerskunde. De beleidscyclus is van slag. Er moet daarom worden ingezet op circulaire economie. In 2023 gaan we daarom ontdekken wat de mobiliteitstransitie is.
“We hebben een decennium van voorspoed gehad, maar gaan nu echt te maken krijgen met de negatieve consequenties van de groei”, aldus Stelling. “Stijgende grondstof- en energieprijzen leiden tot inflatie en sturend mobiliteitsbeleid beperkt de ontplooiingsmogelijkheden van burgers. We kunnen de grenzen aan de groei in 2023 niet meer negeren. Burgers worden hierdoor komend jaar op allerlei manieren gedwongen zuiniger aan te doen.”
“We willen groei duurzaam faciliteren, maar offeren hier nog steeds groenruimte voor op en bouwen op plekken waar de auto dominant is. We willen mobiliteitsbehoeftes invullen, maar vinden wel dat de automobiliteit beperkt moet worden. We zien in dat er zoiets is als mobiliteitsarmoede, maar pakken dit nog niet echt op. Al met al proberen we nog steeds de grenzen aan de groei zoveel mogelijk op te rekken.”
“De mobiliteitssector moet verminderen, veranderen en vergroenen”
Brantjes denkt dat verduurzaming een grotere rol moet krijgen. “De mobiliteitssector moet verminderen, veranderen en vergroenen. Maatschappelijke belangen moeten leidend zijn. Actieve mobiliteitsvormen zijn bijvoorbeeld goed voor het reduceren van de autoafhankelijkheid, wat bijdraagt aan het bestrijden van files en uitstoot van schadelijke stoffen. Tegelijkertijd draagt actieve mobiliteit bij aan het beperken van de ruimteclaim van mobiliteit, de gezondheid en inzetbaarheid van de burger en werkt door in de circulaire economie: er zijn minder grondstoffen nodig voor mobiliteit als we vaker fietsen en lopen. De maatschappelijke baten hiervan worden volgens ons onderschat.”
“Als we stoppen met het oprekken van groei, zijn sturende mobiliteitsmaatregelen onontkoombaar”, stelt Stelling. En Brantjes, aanvullend: “Vaak worden dwingende maatregelen genomen om ongewenst gedrag minder aantrekkelijk te maken, maar dat is onvoldoende. De gewenste gedragsverandering komt niet op gang als randvoorwaarden niet op orde zijn. Zo lang de eigen auto voor ontzettend veel mensen de beste vervoersvorm is, blijven zij manieren zoeken om sturende maatregelen te omzeilen of accepteren ze gewoonweg de hogere kosten of moeite. Denk aan de lage prijselasticiteit van de benzineprijzen en het zoekverkeer in de stad, dat een parkeerplaats zoekt dichtbij het winkelcentrum.”
Geslaagde mobiliteitstransitie
“We kunnen niet blijven doorgaan met het oprekken van de groei”, besluit Stelling. “Dat gegeven moet landen in onze ambities en doelen. Met doelmatige beleidsontwikkeling voor het creëren van meer bewustwording en acceptatie, het stimuleren van gewenst gedrag, het op orde krijgen van randvoorwaarden én sturende maatregelen om ongewenst gedrag te bestrijden, moet het lukken om de consumptiegroei in de mobiliteit te stoppen. Pas dan is de mobiliteitstransitie geslaagd. In 2023 gaat MuConsult meer dan ooit inzetten op het verspreiden van deze boodschap.”
