Wunderline, vervoerwaarde onderzoek
Context
De provincie Groningen en de Landesnahverkehrsgesellschaft Niedersachsen werken samen om de treindienst Groningen – Leer – Bremen verder te verbeteren. Voor het Wunderline gedoopte project is een groot aantal varianten ontwikkeld die met een maatschappelijke kosten baten-analyse (MKBA) worden vergeleken. De vergelijking omvat onder meer de investeringslasten, exploitatiekosten en vervoerwaarde. MuConsult bepaalde voor dit project de potentiële vervoerwaarde voor verschillende uitvoeringsvarianten van de Wunderline. De resultaten dienen als input voor de MKBA.
Werkwijze
De vervoerwaarde is berekend met het vervoermodel de VervoerWaardeVerkenner. Uitgangspunt van dit model is een matrix met alle OV- en autoverplaatsingen in het gebied rond de Wunderline. Het gebied is hiervoor in ruim honderd zones opgedeeld, waarbij in principe elk station in een eigen zone ligt. Voor alle verplaatsingen tussen twee zones is de totale reistijd van deur tot deur bepaald. Voor elke variant gebruikten we een door onderzoeksbureau SMA uit Zürich opgestelde treindienstregeling. In de berekeningen gingen we uit van de werkelijke in plaats van generieke overstaptijden. Voor elke verplaatsing zijn tussen twee zones de reistijden per auto uitgerekend. Op basis van die gegevens zijn de in de matrices opgenomen ritten per variant (her)verdeeld over de vervoerwijzen trein en auto. Met behulp van reistijdelasticiteiten is berekend welk aantal extra treinreizigers – mensen die de verplaatsing voorheen niet maakten – kan worden verwacht. Optelling van de resultaten van alle combinaties van zones leverde de aantallen reizigers en kilometers voor OV en auto. De berekeningen zijn gemaakt voor de jaren 2020, 2025 en 2035.
De correcte werking van de Vervoerwaardeverkenner is op twee manieren getoetst. Allereerst maakten we een doorrekening van de huidige situatie, waarbij de modeluitkomsten zijn vergeleken met de werkelijke situatie. Daarnaast toetsten we de uitkomsten door de elasticiteiten per variant te berekenen en deze te vergelijken met op basis van wetenschappelijk onderzoek passende waarden.
Resultaat
Begin 2018 koos de stuurgroep Wunderline, mede op basis van de MKBA een voorkeursalternatief dat stapsgewijs kan worden gerealiseerd. Al vanaf 2024 kan een flinke reistijdwinst worden gerealiseerd. Uiteindelijk moet dit alternatief resulteren in iets meer dan twee uur reistijd tussen Groningen en Bremen. De planfase is begin 2019 afgerond met de ondertekening van het ‘Totaalpakket Wunderline’.