Onderzoek Publieke waarde van Wmo en hubtaxi in MaaS
Context
De provincies Groningen en Drenthe, gemeentes, OV bureau Groningen Drenthe en Publiek Vervoer werken samen om het complete vervoersaanbod in de regio op een eenvoudige en gebruiksvriendelijke manier voor iedereen te ontsluiten. Zo wordt de reiziger gestimuleerd bij zijn of haar voorkeuren passende ketenreizen te maken. Onder compleet vervoersaanbod valt ook het Wmo-vervoer en vervoer met de hubtaxi. Er wonen ruim 41.000 Wmo pashouders in de twee provincies die mogelijk van MaaS gebruik kunnen maken. De ambitie van de opdrachtgevers is het realiseren van een betaalbaar, toekomstbestendig, innovatief en integraal mobiliteitssysteem dat voorziet in de behoeftes van de reiziger binnen de provincies Groningen en Drenthe.
Gezamenlijk zetten de provincies in op duurzame mobiliteit en ketenmobiliteit. Om de reiziger de mogelijkheid te bieden een optimale en betaalbare (keten)reis samen te stellen, moet het complete vervoersaanbod op een eenvoudige en gebruiksvriendelijke manier ontsloten en geïntegreerd worden. Mobility as a Service kan hier in voorzien. Daarom organiseerden de overheden in Groningen en Drenthe een MaaS pilot . Dit was één van de zeven landelijke MaaS Pilots die vanuit het Landelijke Programma MaaS (Ministerie IenW) zijn opgezet. Het programma liep van 2018 tot en met 2022. Elke pilot had een eigen focus op een beleidsdoel of doelgroep, waarbij de focus in Groningen en Drenthe op de Wmo-doelgroep lag.
Na de looptijd van ruim twee jaar is er eind 2022 een formeel einde gekomen aan de MaaS-pilot. Vanuit de samenwerkingsorganisaties Publiek Vervoer en OV Bureau was er de behoefte om enerzijds inzicht te krijgen in wat er tijdens deze pilot is ontwikkeld en anderzijds wil de opdrachtgever advies over de vervolgstappen in 2023 (en verder) en verkennen of opschaling van de pilot kansrijk is. De centrale vraag is: Heeft het publieke meerwaarde om Wmo vervoer en hubtaxi te ontsluiten via een MaaS app in de regio Groningen Drenthe?
Werkwijze
Allereerst is er aan de hand van deskresearch informatie opgedaan om de huidige situatie te schetsen. Vanuit de deskresearch stelden we vragen op voor de interviews met stakeholders. De resultaten hiervan bespraken we met de opdrachtgevers in diverse werksessies, waarin onder andere een SWOT- (sterkte-zwakte) analyse is opgesteld en scenario’s voor de toekomst zijn ontwikkeld.
Resultaat
Uit ons onderzoek en de gesprekken met stakeholders blijkt duidelijk dat de stakeholders publieke meerwaarde zien voor de integratie van Wmo en hubtaxi in MaaS. Daarmee is de hoofdvraag van dit onderzoek positief beantwoord. De meerwaarde van MaaS komt tot uiting in de potentie die wordt gezien om met MaaS meer Wmo reizigers de overstap te laten maken naar het openbaar vervoer. Dit leidt tot meer keuzevrijheid in het reizen voor Wmo-geïndiceerden, wat op termijn kan bijdragen aan grotere sociale inclusie. Ook is de verwachting dat meer reizigers van de hubtaxi gebruik gaan maken als deze eenvoudig te boeken is via een MaaS app; dit optimaliseert het OV gebruik in de regio.
Uiteindelijk kan dan een win-win-win-win ontstaan; Wmo reizigers hebben met het OV een groter vervoeraanbod en meer zelfstandigheid, OV reizigers behouden een goed OV aanbod, gemeenten zien de uitgaven aan Wmo vervoer minder hard stijgen, provincies krijgen meer OV opbrengsten, taxivervoerders hebben minder (extra) personeel nodig en OV bedrijven kunnen hun materieel efficiënter inzetten.
Bovendien is er landelijk veel interesse in de manier waarop de overheden de modulaire techniek hebben ontwikkeld om dit mogelijk te maken, inclusief het publieke eigenaarschap van de techniek. De randvoorwaarden om Wmo en hubtaxi onderdeel te laten zijn van een sluitende businesscase zijn, mede door de grote betrokkenheid van de overheden, dus goed geregeld in Groningen Drenthe.