Landelijke evaluatie Talking Traffic Netwerkeffecten van intelligente verkeersregelingen (iVRI’s)
Context
Nederland telt 300.000 kruispunten op gemeentelijke en provinciale wegen. Zo’n 5.500 daarvan zijn ingericht met verkeerslichten om ervoor te zorgen dat alle stromen op het kruispunt veilig en vlot hun weg kunnen vervolgen. Het optimaliseren van de benutting van een kruispunt levert veel maatschappelijke winst op, door een betere doorstroming, minder uitstoot van schadelijke stoffen en minder verkeersovertredingen van ongeduldige weggebruikers. Hierdoor neemt ook de verkeersveiligheid toe.
Steeds vaker kiezen wegbeheerders voor rotondes in plaats van verkeerslichten. Vaak vanuit de richtlijnen voor Duurzaam Veilig. Sinds het begin van deze eeuw is daar een nieuwe ontwikkeling bijgekomen onder de noemer van Talking Traffic. Verkeerslichten worden steeds slimmer. Door te communiceren met weggebruikers kunnen de nieuwste intelligente verkeersregelinstallaties, kortweg iVRI’s, de regeling zelf optimaliseren voor alle verkeersstromen op een kruispunt. Of door prioriteit te geven aan specifieke doelgroepen zoals ambulances, weginspecteurs, lijnbussen, vrachtverkeer of fietsers. Deze krijgen voorrang krijgen boven het andere verkeer en kunnen zo snel mogelijk (veilig) het kruispunt passeren. Die voorrang wordt ingesteld op basis van de beleidskeuzes van de wegbeheerder.
Werkwijze
Binnen het Partnership Talking Traffic werkt het Rijk met wegbeheerders en aanbieders aan de uitrol van de connected iVRI’s en het vormgeven van de diensten waarmee voertuigen kunnen “praten” met de iVRI’s en andere wegkantsystemen. Momenteel worden honderden kruispunten voorzien van een iVRI en worden de eerste ervaringen opgedaan met de zogenaamde specifieke toepassingen van Talking Traffic. Bijvoorbeeld voor vrachtwagens van een logistieke vervoerder, bussen van een bepaalde concessiehouder of ambulances van een ziekenhuis.
MuConsult is als onderzoeksbureau betrokken bij Talking Traffic. In samenwerking met BeMobile bepalen we van een selectie van iVRI’s het effect op de reistijd van de verschillende verkeersstromen. Die reistijdwinsten nemen we op in een verkeersmodel, om daarmee de effecten op de regionale bereikbaarheid van specifieke bestemmingen te kunnen bepalen. De relevante bestemmingen hangen samen met de aard van de doelgroepen: bijvoorbeeld de bereikbaarheid van ziekenhuizen door ambulances en van distributiecentra en bedrijventerreinen door vrachtverkeer. De resultaten van deze evaluatie ondersteunen beleidsbeslissingen over de verdere uitrol van de iVRI’s en de doorontwikkeling van het programma Talking Traffic.
Voor de eerste kwantitatieve effectstudie op landelijke schaal van Talking Traffic gebruiken wij de mobiliteitsscan. De mobiliteitsscan is een webbased verkeersmodel van Rijkswaterstaat waarmee snel de netwerkeffecten kunnen worden doorgerekend van maatregelen voor verkeersmanagement en mobiliteitsmanagement. De hierbij gehanteerde rekenregels bepalen wij in nauw overleg met een werkgroep van experts van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en Rijkswaterstaat WVL en met input vanuit de metingen van BeMobile.
Resultaat
De modeluitkomsten laten voor elke regio zien welke verplaatsingen profiteren van de slimme verkeersregeling en hoe groot de winst is. We modelleren de effecten van alle 700 geplande iVRI’s in Nederland en brengen de resultaten op landelijke schaal bij elkaar. Dat biedt aanknopingspunten om de werking van de verkeerslichten verder te optimaliseren, de leerervaringen te gebruiken bij toepassing van de iVRI’s op andere locaties en de uitgaven aan de systemen te verantwoorden.
De afbeelding toont een visualisatie van het effect van Talking Traffic op de bereikbaarheid van gebieden. Het linker plaatje laat de bereikbaarheid van bestemmingen in Amersfoort zien zonder de iVRI. Elk van de 24 vlakjes in het ‘dartbord’ vertegenwoordigt gebieden waarvandaan verplaatsingen naar Amersfoort worden gemaakt (herkomsten). Een rode kleur duidt op een relatief slechte bereikbaarheid vanuit de betreffende herkomsten naar Amersfoort, een groene kleur op een relatief goede bereikbaarheid.
Het rechter plaatje laat het effect van de iVRI’s zien. Het plaatje toont welke verplaatsingen profiteren van de iVRI. Voor herkomsten in de groene gebieden verbetert de bereikbaarheid van Amersfoort.
De experts van MuConsult laten met deze unieke evaluatie van de iVRI’s uit het Talking Traffic programma zien dat we landelijk marktleider zijn in evaluaties van smart mobility.