Invloed van COVID op lange termijn opgave
Context
Sinds de coronapandemie begin 2020 uitbrak, is ons reisgedrag flink veranderd. Ineens werd er veel meer thuisgewerkt en het OV voor een belangrijk deel vermeden. Ritten die nog wel werden gemaakt, gingen grotendeels per auto of fiets. Het ministerie van IenW had de wens te onderzoeken wat de langetermijneffecten (2040) van COVID-19 op de mobiliteit zijn en wat de gevolgen voor bereikbaarheids- en mobiliteitsopgaven zijn. Deze vraag is samen met CROW opgepakt. Daarbij zijn de effecten zijn naast een trendmatige ontwikkeling zónder corona – business as usual – gelegd. MuConsult heeft dit onderzoek naar de invloed van COVID op de lange termijn opgave samen met 4Cast en Significance uitgevoerd. Het gaat om een breed opgezet onderzoek waarbij zowel aandacht is besteed aan nationale als regionale mobiliteitsontwikkelingen.
Werkwijze
Een aantal verhaallijnen die mogelijke toekomsten beschrijven als gevolg van Corona is gebruikt om de onzekere toekomst van de ontwikkeling van onze bereikbaarheid en mobiliteit te onderzoeken. Zo zou er blijvende aandacht voor de gezondheid kunnen zijn, zowel fysiek door de anderhalvemetersamenleving als mentaal, met grote aandacht voor kleinschalige sociale verbanden. Ook kan sprake zijn van een vergaande ontwikkeling in de technologie, met een maximaal gebruik van de geboden mogelijkheden in het werk, onderwijs, winkelen en in de vrije tijd. En met nieuwe vervoerdiensten zoals deelauto’s en -fietsen, MaaS. Deels door technische mogelijkheden en deels door de aandacht voor gezondheid kan daarbij sprake zijn van een grotere ruimtelijke spreiding van huishoudens en een deel van de werkgelegenheid.
Deze verhaallijnen zijn door ons verder uitgewerkt op basis van nationale en internationale literatuur. Dit heeft geleid tot invoerparameters voor verkeersmodellen. Met het Landelijk Modelsysteem (LMS) en Dynamo (autoparkmodel) zijn de effecten op het personenvervoer uitgerekend. Met Basgoed zijn de effecten op goederenstromen bepaald. Deze modellen leveren de effecten op de verkeerstromen en inzicht in de gevolgen van de mogelijke verhaallijnen op het verkeersysteem.
Resultaat
Het onderzoek laat zien dat ten opzichte van ‘business as usual’ het thuiswerken in elk van de verhaallijnen zal toenemen. Dit komt door een groei van het aantal thuiswerkenden en door een toename van het aantal thuiswerkdagen. Ook in het onderwijs en het winkelen kan sprake zijn van extra besparingen in de mobiliteit, omdat er meer online zal gebeuren. Het meer thuiswerken kan op langere termijn wel samen met toename van de gemiddelde verplaatsingsafstanden toenemen, waardoor knelpunten niet op alle dagen van de week worden opgelost. In elk van de verhaallijnen is sprake van een bijkomend effect op de aantrekkelijkheid van het ov. Afhankelijk van de verhaallijn wordt de trein en bus-tram-metro blijvend minder aantrekkelijk voor reizigers. Ook het vliegen loopt terug; met name voor zakelijke motieven.