Evaluatie Hinderaanpak Tunnelrenovatie A73
Context
In de zomer van 2023 voerde Rijkswaterstaat grootschalig onderhoud uit aan de Roertunnel en tunnel Swalmen in de A73 in Limburg. Vanwege de renovatie werd de weg per richting drie weken volledig afgesloten. Om de hinder van de wegwerkzaamheden voor het verkeer zoveel mogelijk te beperken, stelde Rijkswaterstaat samen met Midden Limburg Bereikbaar een pakket hinderbeperkende maatregelen op en voerde dit uit. Het hinderpakket omvatte een netwerkaanpak, mobiliteitsmanagement, verkeersmanagement en communicatie. De maatregelen hadden als doel het autoverkeer te reduceren: automobilisten werden gestimuleerd om een alternatieve vervoerswijze te gebruiken. Maatregelen omvatten een OV-kortingsactie, de mogelijkheid om een e-bike te lenen of deel te nemen aan de Slimmer Reizen Challenge. Wie toch met de auto reisde, moest een alternatieve route volgen en werd aangemoedigd de spitsperiode te mijden.
Werkwijze
MuConsult onderzocht in opdracht van Midden Limburg Bereikbaar de effectiviteit van de verschillende maatregelen en stelde aanbevelingen op voor een optimalisatie van het maatregelpakket. De aanbevelingen zijn specifiek gericht op de aankomende werkzaamheden aan de A2 Vonderen – Kerensheide, die eind 2024 starten. Een deel van de werkzaamheden aan de tunnels kon in de zomer van 2023 niet worden uitgevoerd en moest worden uitgesteld; de aanbevelingen richten zich daarom ook op de periode waarin de resterende werkzaamheden aan de A73-tunnels worden afgerond, in de zomer van 2024.
In het project evalueerden we op basis van interviews met betrokken projectleiders en enquêtes onder reizigers hoe de maatregelen werden uitgevoerd, hoe deelnemers de maatregelen gebruikten en ervoeren, en in hoeverre deze tot de gewenste gedragsverandering leidden. Daarnaast verkregen we met behulp van verkeersgegevens inzicht in het effect van het totaalpakket op de verkeersstromen in de regio en eventuele knelpunten daarin.
Resultaat
Het maatregelpakket werd over het algemeen goed uitgevoerd en werd door de reizigers hoog gewaardeerd. Ongeveer 30% tot 40% van het verkeer dat in de referentiesituatie door de tunnels reed, werd tijdens de werkzaamheden niet teruggevonden op het wegennet. Deze reductie zorgde ervoor dat op de alternatieve routes geen noemenswaardige knelpunten met de doorstroming van het verkeer ontstonden. De doelstellingen van het project om een reductie van het verkeer met 10% te realiseren en 250 spitsmijdingen op werkdagen en 150 spitsmijdingen op weekenddagen te bereiken, werden daarmee ruimschoots behaald.
Uit de relatief grote reductie van het autoverkeer blijkt dat de communicatie rondom het project zeer succesvol was. Zo leverde een bericht over de afsluiting van de tunnels op regionale zender L1 een recordaantal clicks op voor de omroep.
Er werd echter beperkt gebruikgemaakt van de aangeboden alternatieve vervoerwijzen.
De relatief grote reductie van het autoverkeer lijkt vooral te zijn bereikt doordat mensen niet reisden, zelf het openbaar vervoer namen of de eigen fiets gebruikten, zonder gebruik te maken van de aangeboden kortingsactie of e-bike. De mobiliteitsmanagementmaatregelen leverden daarmee een beperkte bijdrage aan het verduurzamen van de mobiliteit in de regio, maar droegen wel aanzienlijk bij aan een positief imago.
Een deel van de werkzaamheden aan de tunnels werd noodgedwongen uitgesteld tot de zomer van 2024. In deze periode werd een vergelijkbaar maatregelpakket ingezet, dat werd aangepast op basis van de evaluatie. De wegwerkzaamheden leidden niet meer tot noemenswaardige verkeershinder.