Bewust en veilig gebruik van ADAS
Context
Advanced Driver Assistance Systems (ADAS) ondersteunen autobestuurders in het uitvoeren van taken tijdens het autorijden. Denk bijvoorbeeld aan cruise control en navigatie. De afgelopen jaren zijn deze systemen steeds verder ontwikkeld en is het bewust en veilig gebruik van ADAS steeds belangrijker. Sterker nog: als deze systemen op de juiste manier gebruik worden zal dit de doorstroming en verkeersveiligheid bevorderen. We hebben het dan over systemen als Lane Keep Assistant, Blind Spot Warning en Intelligente snelheidsassistentie. Rijkswaterstaat WVL heeft MuConsult gevraagd om onderzoek te doen naar het bezit van ADAS, het gebruik ervan en het veilig gebruik. Voor het jaar 2018 zijn bezit en gebruik voor het eerst onderzocht, in 2021 is een vervolgmeting uitgevoerd, inclusief veilig gebruik van ADAS, met de stand van zaken in 2020.
Werkwijze
In het 2021 onderzoek zijn op basis van een steekproef van kentekens van (relatief nieuwe) personenauto’s 3.685 gebruikers van deze auto’s in een online enquête gevraagd over welke afzonderlijke systemen men denkt te beschikken. Dit “zelfgerapporteerd” bezit van ADAS is vergeleken met de daadwerkelijke aanwezigheid van deze systemen. Tevens is onderzocht hoe vaak elk van de aanwezige systemen wordt gebruikt en gewaardeerd en waarom men een systeem hoog of laag waardeert.
In 2021 zijn we gestart met het onderzoeken van ‘veilig gebruik’ van ADAS. Er is zowel gekeken naar cognitie als gedrag. Middels een aantal stellingen per systeem komen we erachter in hoeverre men weet hoe het systeem werkt, alsmede hoe men handelt in bepaalde situaties. Van elk systeem is uiteindelijk een “veilig gebruik score” berekend op basis waarvan systemen onderling met elkaar vergeleken kunnen worden en, bij een vervolgmeting, vastgesteld kan worden hoe het “veilig gebruik” zich in de tijd ontwikkelt.
Resultaat
De kennis over de aanwezigheid van ADAS is in 2021 redelijk groot ten opzichte van 2018. In 71% van de gevallen komt de zelfgerapporteerde aanwezigheid van een systeem overeen met de objectieve informatie en dit geldt voor 65% van de gevallen bij de afwezigheid van een systeem. Zo weet bijvoorbeeld 86% van de autobezitters met Adaptive Cruise Control dat ze dit systeem bezitten, terwijl 33% van de autobezitters zonder Adaptive Cruise Control denkt dat ze dit systeem bezitten, terwijl dat niet zo is. Kortom, de meerderheid heeft het bij het juiste eind maar er valt ook nog een slag te slaan.
De ADAS-systemen worden in het algemeen veel gebruikt of staan “aan” tijdens (een deel van) de rit (86%). En ook dit is meer dan in 2018 (74%). Ten aanzien van “veilig gebruik” blijkt dat automobilisten niet altijd de benodigde kennis bezitten over hoe de systemen goed en veilig te gebruiken. Zo is een deel van de automobilisten zich bijvoorbeeld niet voldoende bewust dat de systemen fouten kunnen maken of anders kunnen presteren bij bijvoorbeeld slechte weersomstandigheden of dat het goed schoonhouden van de sensoren de werking een systeem ten goede komt. Een goede uitleg bij aanschaf van een auto met ADAS over hoe de systemen te gebruiken, kan het veilig gebruik dus ten goede komen. Wel geven de meeste bestuurders aan zich ervan bewust te zijn dat ze als bestuurder zelf moeten (blijven) opletten en verantwoordelijk blijven voor goed gebruik van de systemen wanneer deze “aan” staan.