Kennis over aanwezigheid en gebruik van ADAS

Werkwijze

Aan een grote groep gebruikers (3.000 tot 3.500) van personenauto’s van bouwjaar 2017 of nieuwer is in elk van de metingen in een online enquête gevraagd over welke van 25 afzonderlijke systemen men denkt te beschikken. Dit “zelfgerapporteerd” bezit van ADAS is op kentekenniveau vergeleken met de daadwerkelijke aanwezigheid van deze systemen in hun auto. Tevens is onderzocht hoe vaak elk van de aanwezige systemen wordt gebruikt en gewaardeerd en waarom men een systeem hoog of laag waardeert. 

In 2021 zijn we gestart met het onderzoeken van de kennis over de werking en het gebruik van ADAS. Er is zowel gekeken naar cognitie als gedrag. Middels een aantal stellingen per systeem komen we erachter in hoeverre men weet hoe het systeem werkt, alsmede hoe men handelt in bepaalde situaties. Van elk systeem is uiteindelijk een “kennisscore” berekend op basis waarvan systemen onderling met elkaar vergeleken kunnen worden en vastgesteld kan worden hoe de kennis over deze systemen zich in de tijd ontwikkelt.  

Resultaat

De kennis over de aanwezigheid van ADAS is redelijk groot en laat over de jaren een licht stijgende lijn zien. In 2023 komt in 74% van de gevallen de zelfgerapporteerde aanwezigheid van een systeem overeen met de objectieve informatie en dit geldt voor 71% van de gevallen bij de afwezigheid van een systeem. Zo weet bijvoorbeeld 89% van de autobezitters met Adaptive Cruise Control dat ze dit systeem bezitten, terwijl 32% van de autobezitters zonder Adaptive Cruise Control denkt dat ze dit systeem bezitten, terwijl dat niet zo is. Kortom, de meerderheid heeft het bij het juiste eind maar er valt ook nog een slag te slaan. 

De ADAS-systemen worden in het algemeen veel gebruikt of staan “aan” tijdens (een deel van) de rit. Voor 17 van de 25 onderzochte systemen geldt dat deze door minstens 85% van de bezitters ervan gebruikt worden. De andere 8 systemen worden minder gebruikt maar nog steeds door een ruime meerderheid (68%-83%). Deze ordegrootte van gebruiksaandelen zien we in elk van de metingen. Ook geldt voor bijna alle systemen dat (ruim) meer dan de helft van de bezitters ervan er (zeer) tevreden over is. Maar weinig bezitters zijn (zeer) ontevreden (0%-12%). Ook dit patroon zien we in elk van de uitgevoerde metingen. 

 Wel blijkt dat ten aanzien van de wijze van het gebruik van de systemen dat automobilisten niet altijd de benodigde kennis bezitten over hoe de systemen goed te gebruiken en in welke omstandigheden de systemen mogelijk minder goed presteren. Ook hiervoor geldt dat dit in elk van de uitgevoerde metingen naar voren komt, waarbij er overigens geen sprake is van een duidelijk patroon (naar ofwel een structurele verbetering of verslechtering) in de ontwikkeling van het kennisniveau. Zo is een deel van de automobilisten zich bijvoorbeeld niet voldoende bewust dat de systemen fouten kunnen maken of anders kunnen presteren bij bijvoorbeeld slechte weersomstandigheden, bij werkzaamheden (bijv. door andere belijning of het ontbreken ervan) of dat het goed schoonhouden van de sensoren de werking van een systeem ten goede komt. Een goede uitleg bij aanschaf van een auto met ADAS over hoe de systemen te gebruiken, kan de kennis over het goed gebruiken dus ten goede komen. Hier dient nog een stap gemaakt te worden. Wel geven de meeste bestuurders aan zich ervan bewust te zijn dat ze als bestuurder zelf moeten (blijven) opletten en verantwoordelijk blijven voor goed gebruik van de systemen wanneer deze “aan” staan.