Anders Betalen voor Mobiliteit
Context
Rekeningrijden was de naam van een elektronisch tolsysteem van de ministers Kroes en later Netelenbos op basis van het onderzoek “Afrekenen met files” van het onderzoeksbureau McKinsey. In 2005 werd een Het Nationaal Platform Anders Betalen voor Mobiliteit opgericht om met een advies te komen voor een kilometerprijs op basis van evaluatie van verschillende alternatieven. De commissie bestond uit de ANWB, werkgevers en werknemers, gemeenten en de milieubeweging.
Door de vaste kosten voor de aanschaf en gebruik van de auto te verminderen (wegenbelasting en de aanschafbelasting op auto’s BPM) zouden de uiteindelijk kosten voor automobilisten die circa 18.000 km per jaar rijden, en dit verbruik conform de verwachting zouden verminderen naar circa 16.000, gelijk blijven. In 2007 maakte minister van verkeer Camiel Eurlings bekend dat vanaf 2012 de kilometerheffing wordt ingevoerd voor vrachtauto’s en vanaf eind 2012 voor personenauto’s. In 2018 had het hele systeem ingevoerd moeten worden. Zonder tolpoortjes, maar gebruikmakend van een satellietsysteem.
Werkwijze
MuConsult heeft in opdracht van het ministerie en de projectgroep op een aantal manieren bijgedragen aan de ontwikkeling van het systeem van de kilometerprijs:
- MuConsult droeg bij aan de ontwikkeling van een gedifferentieerd tarievensysteem, waarbij de kilometerprijs afhangt van de emissies van de voertuigen
- MuConsult verschafte inzicht in de effecten van de kilometerprijs op het autogebruik en de emissies van CO2 en andere stoffen. Daarvoor maakten we gebruik van het model Dynamo, dat nu nog steeds wordt gebruikt voor de doorrekening van autoparkeffecten van maatregelen;
- MuConsult stelde effecten van de maatregelen op de omvang en samenstelling van het autopark op, mede op basis van scenario’s over de toekomstige ontwikkelingen in het autopark.
- MuConsult rekende de effecten van de maatregelen op de kostprijs van zakelijk personen- en goederenvervoer voor sectoren in het MKB uit, zoals de loodgieter, de vertegenwoordigers en dergelijke
- MuConsult verschafte inzicht in de ruimtelijke effecten van vormen van de kilometerprijs
- MuConsult berekende de effecten van de kilometerprijs op verschillende doelgroepen
- MuConsult was betrokken bij communicatie- en draagvlakverwerving bij verschillende maatschappelijke organisaties
Resultaat
De analyses die MuConsult uitvoerde voor Anders Betalen voor Mobiliteit zijn breed onderschreven door betrokken maatschappelijke organisaties. Bij de discussies over beëindiging van de invoering van kilometerheffing zijn deze dan ook nooit onderwerp van discussie geweest. MuConsult presenteerde de uitwerking van de maatregel en de effecten voor de Europese commissie, het Europees Parlement en in Noorwegen.
Het onderwerp variabilisatie van autokosten is inmiddels wel weer op de (politieke en onderzoeks-) agenda gekomen. Zie bijvoorbeeld het project “Betalen naar Gebruik” dat MuConsult voor het Ministerie van Financiën uitvoerde.