Handreiking Wendbare ov concessies
Context
Het coronavirus maakte duidelijk dat het openbaar vervoer een cruciale sector is in Nederland. Ook bij sterk teruglopende reizigersaantallen moest het ov-aanbod zoveel mogelijk in stand blijven. Daarbij bleek dat het openbaar vervoer niet altijd voldoende was voorbereid op plotseling wijzigende omstandigheden. DOVA en CROW-KpVV vroegen adviesbureaus MuConcult, Goudappel, Inno-V en Significant Synergy gezamenlijk een handreiking op te stellen met adviezen voor ov-autoriteiten om ov concessies wendbaarder te maken.
Werkwijze
Op basis van eigen kennis en ervaringen en recente inzichten zijn oorzaken voor de beperkte wendbaarheid in concessies benoemd. Ook zijn binnen de kaders van de huidige wet- en regelgeving, mogelijke oplossingsrichtingen om de wendbaarheid te vergroten in kaart gebracht. Vervolgens zijn tijdens interviews met alle in Nederland actieve vervoerders de finesses van de problemen en hun oorzaken verder aan het licht gebracht en mogelijke oplossingsrichtingen voor de verschillende oorzaken getoetst. Daar waar aanbestedings- en staatssteunrechtelijke regels de mogelijkheden voor ov-autoriteiten beperken om wijzigingen in lopende concessies door te voeren, is nagegaan welke aanvullende oplossingsrichtingen voor de resterende problemen denkbaar zijn.
Resultaat
Resultaat is een handreiking met een scala aan tips, ideeën en mogelijke oplossingen om concessies wendbaarder te maken. Zo worden de mogelijkheden vergroot om in te kunnen spelen op onverwachte ontwikkelingen en tegelijkertijd de risico’s die partijen daarbij lopen te beperken. De tips, ideeën en mogelijke oplossingen zijn in de volgende vijf thema’s onderverdeeld:
- Maak algemene bepalingen specifiek waar mogelijk
- Structureel risicomanagement als basis voor bewustwording risico’s
- Vergroten van de wendbaarheid tijdens de concessie begint bij de aanbesteding
- Focus minder op de start en meer op het ontwikkelen van de concessie
- Vervoerders zijn ook aan zet’
Een van de belangrijkste aanbevelingen van de handreiking is om de focus op het aanbod bij de start van de concessie te verleggen naar het ontwikkelen van de concessie tijdens de looptijd (thema 4). Daarnaast is belangrijk om de acties en maatregelen steeds in onderlinge samenhang te beschouwen, omdat zij elkaar vaak zullen versterken, maar elkaars effecten soms ook deels teniet kunnen doen.