Evaluatie van de Minder Hinder aanpak bij Groot Onderhoud aan de A79 Maastricht – Heerlen
Context
Alle weginfrastructuur heeft op zijn tijd onderhoud nodig. De uitvoering van wegwerkzaamheden kan tot hinder leiden voor reizigers en de omgeving. Zeker onderhoud aan de autosnelwegen kan voor forse hinder zorgen. Vaak wordt een rijbaan gedeeltelijk afgesloten en kan het verkeer met beperkingen doorgang vinden. Als alternatief kan ervoor worden gekozen om een rijbaan volledig af te sluiten. Hierdoor wordt het voor een periode onmogelijk om in een bepaalde richting de autosnelweg te gebruiken. Dat leidt tot nog grotere hinder, maar het grote voordeel van deze optie is dat de aannemer veiliger, makkelijker en dus sneller kan werken. Bovendien wordt de hinderperiode doorgaans veel korter.
Bij het Groot Onderhoud aan de A79 in Zuid-Limburg is deze laatste strategie – kort en hevig – toegepast. In vier periodes van vier weken werd telkens een kwadrant van de weg in één rijrichting volledig afgesloten. Om de verwachte extra verkeershinder te beperken zijn aanvullende maatregelen genomen. Rijkswaterstaat heeft de hulp ingeschakeld van de regionale uitvoeringsorganisatie Zuid-Limburg Bereikbaar voor de inzet van hun lokale partners, communicatie en mobiliteitsmanagement. Met de maatregelen werden automobilisten verleid om niet met de auto te reizen, in de periode waarin een deel van de A79 was afgesloten. Aan MuConsult is gevraagd om deze inzet en de resultaten daarvan te evalueren.
Werkwijze
In het project is in kaart gebracht welke inspanningen Zuid-Limburg Bereikbaar heeft gedaan en hoe het proces is verlopen. Daarnaast bekeken we wat de effecten van deze inspanningen zijn op het wegennet. De aanpak bestond uit de inzet van het uitgebreide partnernetwerk van werkgevers en logistieke partners van Zuid-Limburg Bereikbaar om hen te informeren over de werkzaamheden en om gedurende de werkzaamheden thuiswerken, modal shift (de overstap maken naar een ander vervoermiddel) of spitsmijden te stimuleren. Ook werd dezelfde boodschap direct gecommuniceerd via een aantal kanalen, zoals nieuwsbrieven, social media en kranten. Naast deze netwerk- en communicatiestrategie werden er twee mobiliteitsmanagementproducten aangeboden: reizigers die normaliter regelmatig gebruik maken van het afgesloten A79 traject konden gratis een e-bike lenen of het OV gebruiken.
MuConsult heeft de inzet van de verschillende maatregelen in samenspraak met de projectleiders van Zuid-Limburg Bereikbaar gemonitord. Daarbij is gekeken naar het bereik van berichten over de werkzaamheden en de alternatieven op social media. Bij de deelnemers aan de mobiliteitsmanagementproducten is het gebruik bijgehouden. Voor de e-bikegebruikers zijn kilometerstanden geregistreerd en voor de OV-gebruikers kon gebruiksdata van de OV-chipkaart worden opgehaald. De ervaringen met de producten zijn ook nog geëvalueerd middels een enquête onder de deelnemers.
De effecten op het wegennet zijn gemonitord aan de hand van verkeerstellingen op de A79, op de gewenste omleidingsroute en op de belangrijkste sluip- of regionale bestemmingsroute. Daarbij maakten we gebruik van telpunten van Rijkswaterstaat en van de provincie, zoals die via het Nationaal Dataportaal Wegverkeer (NDW) beschikbaar worden gesteld. Door de periode met de afsluiting te vergelijken met een referentieperiode kon het effect van de maatregelen worden vastgesteld.
Resultaat
ResultaatTweederde tot driekwart van het verkeer dat normaal over de A79 zou rijden, was tijdens de afsluiting terug te vinden als extra intensiteit op de omleidingsroute en sluip- of regionale bestemmingsroute. Met de maatregelen is het gelukt om een kwart tot een derde deel van het verkeer te verleiden om niet meer met de auto te rijden, maar thuis te werken of een alternatieve vervoerwijze te kiezen. Dit is een relatief hoge score, in vergelijking met soortgelijke projecten elders.